Genetyka-cechy ilościowe

 Dzisiaj nie będziemy zajmować się tak jak do tej pory dziedziczeniem umaszczenia kotów. Dowiemy się natomiast, co to są CECHY ILOŚCIOWE i jak się dziedziczą. Jakie znaczenie mają one dla hodowcy?

Oglądając niezliczone ilości kotów różnych ras możemy zauważyć, że bardzo się od siebie różnią. Mają różną długość uszu, futra, różny kształt oczu, długość ogona. Różnice możemy obserwować również w obrębie jednej rasy, chociaż tutaj nie są już one tak bardzo wyraźne. Jedynie po obejrzeniu dużej ilości kotów danej rasy możemy zacząć je zauważać. Gdybyśmy mieli na przykład podzielić koty syberyjskie na te o dłuższej i krótszej sierści, byłoby nam trudno, ponieważ nie moglibyśmy przydzielić ich do konkretnej grupy „krótsze włosy”, lub „dłuższe włosy”. Dlaczego? Ponieważ występują wartości pośrednie. Taką zmienność nazywamy zmiennością ciągłą. Tak samo jest ze wzrostem u ludzi, niektórzy mają metr pięćdziesiąt, a niektórzy dwa metry. Pomiędzy nimi jednak są tacy, którzy mogą mieć każdy inny wzrost. Cechy które wykazują taką zmienność to cechy ilościowe. Bada się je przez stopień ich nasilenia.

Większość cech kotów to cechy ilościowe. Dzięki ich znajomości hodowcy mogą uzyskiwać zwierzęta o jak najlepszym wyglądzie-fenotypie. Przypatrzmy się takiej przykładowej sytuacji:

Hodowca ma kotkę, która nie ma zbyt długiej sierści. Zimą jej sierść jest bardziej obfita, ale jednak nie na tyle żeby kotka mogła wygrać wystawę. Hodowca szuka dla swojej kotki odpowiedniego kocura do krycia. Na co musi zwrócić uwagę? Oczywiście powinien wybrać kocura o jak najdłuższej sierści. Dzięki temu ma największe szanse, że kocięta będą miały cechy pośrednie między rodzicami i że będą miały odpowiednio długą sierść. W miocie kotki która ma krótszy włos i kocura o obfitym włosie możemy uzyskać zarówno kocięta „pośrednio ofutrzone” jak i kociaki o sierści takiej jak matka lub takiej jak ojciec.

W zależności od tego czy allele (wersje) danego genu są dominujące czy recesywne, możemy uzyskać na przykład z dwóch kotów o dłuższej sierści, kota o sierści krótszej. Nazywamy to transgresją, czyli "przekroczeniem cech" występujących u rodziców.

Podsumowując, dobierając do krycia właściwe koty można uzyskać określone potomstwo. Dlatego czasem kot, który nie ma wybitnych fenotypowo rodziców może świecić triumfy na wystawach. I odwrotnie… Kot który ma doskonałych rodziców, którzy wygrywają wszystko, może nigdy nic nie zdobyć.

Natalia Gudaja